کد مطلب:20237 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

اگر مجبور باشيم با يك فرد گناهكار زندگي كنيم، چگونه بايد رفتار كنيم؟

زندگي كردن انسان با فرد يا افراد گناهكار به چند صورت متصور است:

1- در جامعه اي زندگي مي كند كه آلوده به گناه است و مردمش مرتكب گناه مي شوند؛

2- با دوستاني كه اهل گناهند، رابطه دارد؛

3- با افراد خانواده اش، چون همسر و يا پدر و مادر و فرزندي كه از ارتكاب گناه ابايي ندارند، زندگي مي كند.

مورد اوّل و دوم، مشكل چندان مهم نيست، زيرا شخص از نزديك و در كنار خود نافرماني خدا را حسّ نمي كند تا موجب آزارش شود، اما در مورد سوّم، خوصاً افرادي كه به او نزديكند؛ مانند پدر، مادر، همسر، فرزند و ... هنگامي كه به گناه آلوده مي شوند حضوري پر دردسر و رنج آوري براي خود و ديگر اعضاي خانواده خواهند داشت و اگر شخصي نتواند با امر به معروف و نهي از منكر كاري از پيش ببرد اين مشكل دوچندان مي شود.

در هر حال، وظيفة افرادي كه با چنين مشكلي روبرو مي شوند، در مرتبة اول، امر به معروف و نهي از منكر است و در مرتبة بعدي اگر قدرت عملي بر جلوگيري از گناه دارند حتي با وساطت بزرگتر ها و افرادي كه به نوعي تأثير گذارند و مورد احترام شخص گناهكارند، آن را به كار برند.

البته امر به معروف و نهي از منكر داراي شرايطي است كه در هر زمان نمي توان از آن استفاده كرد. مراجع عظام تقليد در باب امر به معروف و نهي از منكر مي فرمايند: چند چيز شرط است در واجب بودن امر به معروف و نهي از منكر.

اول آن كه، كسي كه مي خواهد امر و نهي كند، بداند كه آن چه شخص مكلّف به جا نمي آورد، واجب است به جا آورد و آن چه به جا مي آورد بايد ترك كند و بر كسي كه معروف و منكر را نمي داند واجب نيست.

دوم آن كه، احتمال بدهد امر و نهي او تأثير مي كند، پس اگر بداند اثر نمي كند، واجب نيست.

سوم آن كه، بداند شخص معصيت كار بنا دارد كه معصيت خود را تكرار كند، پس اگر بداند يا گمان كند كه اگر امر يا نهي كند ضرر جاني يا عرضي و آبرويي يا ماليِ قابل توجه به او مي رسد،واجب نيست؛ بلكه اگر احتمال صحيح بدهد كه از آن ترس، ضررهاي مذكور را پيدا كند واجب نيست؛ بلكه اگر بترسد كه ضرري متوجه متعلقان او مي شود واجب نيست، بلكه با احتمال وقوع ضررجاني يا عرضي و آبرويي يا مالي موجب حرج بر بعضي مؤمنين، واجب نمي شود، بلكه در بسياري از موارد حرام است.2

در هر حال اگر توان امر به معروف و نهي از منكر را نداشتيد، بر شما لازم است كه خودتان را حفظ كرده و تقواي شخصي داشته باشيد.

1 وسائل الشيعه، ج 1، ص 409، باب 52 از ابواب حمام.

2 توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 618، مسئلة2791.